Dit forum is bedoeld voor vragen en opmerkingen die opkomen tijdens het invoeren van de akten van de Surinaamse Burgerlijke Stand. U kunt zelf berichten plaatsen, lezen wat de ervaringen zijn van andere deelnemers, en reageren op berichten. Via de links hierboven kunt u direct doorgaan naar de sectie 'Mededelingen' (van het projectteam), 'Vragen' en 'Tips' over de invoer en 'Opmerkelijk' voor bijzondere vondsten.
Zojuist voerde ik onderstaande akte in. Voor mij bijzonder om een aantal redenen:
* voor het eerst zie ik een manumissie waarbij een vrouw vrij persoon wordt verklaard
* het blijft verdrietig om het overlijden van een baby (2 maanden) te moeten invoeren
* twee bijzondere beroepen: kamerbewaarder en huisbewaker. Kamerbewaarder bestaat nog steeds, bij de Tweede Kamer en het Koninklijk Huis.
You need to be a member of Historische Database van Suriname & de Cariben to add comments!
Replies
Wow, wat een bijzondere vondst, Jack, en bedankt, Huub, voor de aanvullende informatie.
Onder Gouvernementsjournalen Suriname 1850-1900 is er meer over te lezen in de stukken van het 4e kwartaal 1852, waar de Gouv. Resolutie d.d. 18-11-1852, No. 1454, te vinden is: https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.10.02/invnr/6...
Virginie was goed ingelicht over de regeling dat zij door haar bezoek aan Nederland in 1847, naar ik aanneem meegenomen door haar toenmalige eigenaar, een vrije persoon was geworden. De kinderen die na haar terugkomst in Suriname waren geboren waren volgens haar hierdoor ook vrij. Er is blijkbaar flink wat over geschreven, maar ze kreeg gelijk, en werd in 1852 als vrije persoon erkend ("totdat het tegendeel bij rechterlijk vonnis mocht zijn uitgemaakt").
Virginie en haar kinderen zijn echter pas in 1860 bij manumissies te vinden, maar dit was "met terugwerkende kracht", er werd verwezen naar de resolutie uit november 1852, No. 1454:
Virginie Gameren (eigenaar Baron Van Raders), Lourent Emile Gameren (vrijgeboren; reeds overleden), Johannes Anton Gameren (vrijgeboren; reeds overleden), een later geboren zoon Louis Christiaan Gameren (vrijgeboren zoon; d.d. 21-07-1853), en een later geboren dochter Zoraida Francina Gameren (vrijgeboren; d.d. 11-05-1858).
Het slavenregister dat Huub deelde laat zien dat de moeder van Virginie, ook Zoraida genaamd, en 2 van Virginie's zussen, samen met anderen, in 1854 naar St. Eustatius werden overgebracht. Het gaf het onaangename gevoel dat dit met opzet was gedaan, maar dat is een aanname...
In bovengenoemde resolutie is ook te lezen dat naar aanleiding van "deze kwestie" werd aangeraden om voortaan de slaafgemaakten eerst te manumitteren, voordat men ze meebracht naar Nederland.
Hoi Rene,
Ik zie dat je me net voor bent.
Ik had ook al alle gevenes die jij vermeld bij elkaar gezocht en was de mijn reactie aan het schrijven toen ik jouw bericht zag staan.
Wat Rene niet vond is een uitgebreid artikel in het blad Wi Rutu van de Stichting voor Surinaamse Genealogie nr 23.1 januari 2023.
Daarin wordt het hele levensverhaal van Virginie verteld, onder andere:
dat zij in 1847 de dochter van baron Van Raders, douarière Rengers, vanuit Curaçao naar Europa had begeleid
Stuur mij maar een email (h.v.helvoort@gmail.com) als je het hele artikel wilt lezen.
Ah, sorry, Huub! Het is zo fascinerend wat je nu allemaal online kan vinden en verbinden...
Doordat ik nu wist dat Virginie in Curaçao geboren was, was ze ook daar in de slavenregisters te vinden: https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/index/nt00462/69c12032-...
Haar moeder Zoraida ook: https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/index/nt00462/69c11fc4-...
Ook de zussen van Virginie komen hierin voor.
Superbedankt Rene,
Zo zie je maar weer wat een verhaal er achter een akte kan schuilen!
Graag gedaan, Jack!
Ter aanvulling nog 1 link (bij de geboorteakte van Zoraida Francina stond een vreemde URL naar het archief van Amsterdam). Bij de manumissie van Virginie stond onderaan dat ze "emigratieverlof naar Nederland" kreeg.
Virginie Gameren is in Amsterdam te vinden, geboren 19-03-1833 te Curaçao, als dienstbode, komend van Suriname, en ingeschreven op 28-06-1861: https://archief.amsterdam/indexen/deeds/185d3376-edf7-4d07-847c-3d3...
Virginie is vrij geworden omdat zij in 1847 naar Nederland is gegaan waar alleen vrije personen naar toe mochten gaan, zij moest dus voor de afreis vrijgemaakt worden. Dit is dus niet een echte manumissie en komt daarom ook niet voor in het manumissie regisiter.
bij terugkeer werd er soms aangenomen dat de persoon die vrijheid weer verloor wat hier ook het geval was
zie het hele verhaal in het slavenregister
de eigenaar van Virginie Generaal-Majoor R.F. Baron van Raders was Gouverneur van de kolonie Suriname.
Dank Huub voor deze aanvullingen, maakt mij wel nieuwsgierig waarom zij naar Nederland is geweest. En: als in de akte van 1855 is vermeld dat zij vrij is verklaard, was zij dat toch ook in 1855?
Dag allemaal, Wat bijzonder dat Virginie van Gameren opduikt in de overlijdensakten. Virginie was in 1847 naar Nederland geweest, als bediende van de dochter van baron Van Raders (haar slavenhouder) en met haar ook weer teruggekeerd naar Suriname. Ze was inderdaad afkomstig van Curaca. Een aantal jaren later toen de familie Van Raders vertrok uit Suriname heeft ze er een zaak van gemaakt, waarin ze claimde dat ze door haar aanwezigheid in Nederland (waar slavernij verboden was) sinds 1847 een vrij persoon was. De aanleiding zou zijn dat Van Raders dreigde om haar te verkopen zodat ze in Suriname zou moeten achterblijven. De zaak speelde hoog op en is zelfs op ministerieel niveau in Den Haag besloten, want Van Raders was niet zomaar iemand: hij was de gouverneur van Suriname geweest.
Het mooie aan het verhaal is dat Virginie gelijk krijgt en dat ze vrij wordt verklaard, net als haar kinderen die na 1847 waren geboren. Dat is echter niet met een normale manumissie gebeurd, want ze was met terugwerkende kracht al vrij sinds haar reis in 1847. Daardoor heeft ze toen geen achternaam gekregen. En dat is de reden waarom ze op bovenstaande akte zo omslachtig wordt omschreven. Die achternaam kreeg ze inderdaad pas in 1860, toen ze hem aanvroeg in verband met haar vertrek naar Nederland als vrije bediende. De Gouvernementsresolutie van 1860 is dan ook geen manumissie (ze was tenslotte al vrij), maar de toekenning van een achternaam.
Groet, Coen
PS. er waren meer vrijgeworden mensen zonder achternaam. Dit gold ook voor leden van de Koloniale Guides (de Retimussie), een korps van voormalige slaafgemaakten die in het leger dienden. Ze werden vrij door hun militaire dienst, maar kregen in eerste instantie geen achternamen.