Dit forum is bedoeld voor vragen en opmerkingen die opkomen tijdens het invoeren van de akten van de Surinaamse Burgerlijke Stand. U kunt zelf berichten plaatsen, lezen wat de ervaringen zijn van andere deelnemers, en reageren op berichten. Via de links hierboven kunt u direct doorgaan naar de sectie 'Mededelingen' (van het projectteam), 'Vragen' en 'Tips' over de invoer en 'Opmerkelijk' voor bijzondere vondsten.
Zojuist heb ik de overlijdensakte van Present ingevoerd, uit 1867, bij wie geen achternaam was ingevuld. Wel stond op de akte dat zijn laatste woonplaats het "weglooperskamp van Augustus" was.
In Delpher kwam ik in enkele kranten enkel de verwijziging naar een "weglooperskamp achter de plantage Rac à Rac" tegen. Bijv. in 1863, als 42 personen uit het kamp met de koloniale stoomboot Nickerie in Paramaribo aankomen, met onder hen opperhoofd van het kamp, Broos. Zie ook: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010129898:mpeg21:a0045
In 1869 staat onder "Overledenen" een 70-jarige Charles, "afkomstig van het weglooperskamp achter de plantage Rac à Rac". Net als bij Present staat bij hem geen achternaam.
In het Nationaal Archief kwamen bij het zoeken naar "weglooperskamp" o.a. 198 personen tevoorschijn waar bij "Plaats plantage" Weglooperskamp I, II of III was ingevuld.
Met wat zoeken was er ook enige informatie in het Nationaal Archief te vinden onder "Zoekhulpen" m.b.t. de Emancipatie 1863, verborgen onder het tabblad "Gegevens borderellen":
"Welke slaafgemaakten ontbreken in het archief van de Algemene Rekenkamer?
- Gouvernementsslaven: dat zijn slaafgemaakten die de koloniale overheid zelf in bezit had. De koloniale overheid kreeg geen tegemoetkoming voor de slaafgemaakten in hun bezit.
- Slaafgemaakten in het leprozeninstituut Batavia, of in de verschillende wegloperskampen. Voor deze slaafgemaakten werd geen vergoeding uitbetaald. Dat is ook de reden dat van een aantal personen in Paramaribo geen eigenaarsgegevens konden worden vastgesteld."
Wat nu precies het "weglooperskamp van Augustus" was, dat kon ik niet terugvinden.
You need to be a member of Historische Database van Suriname & de Cariben to add comments!
Replies
Dag Renee,
Het portret van Broos dat op Wikipedia staat is vermoedelijk hetzelfde portret waarvoor De Castilho reclame maakt.
Beste Renee,
Met de term 'Weglooperskampen' werden bedoeld de dorpjes en kampeerplaatsen van mensen die vanaf de plantages waren gevlucht.Dat waren geen marrondorpen, maar slaafgemaakte mensen die op de vlucht waren en zich schuil hielden in het randgebied tussen de plantages en de marronvolkeren omdat ze zich niet meer bij de marrons konden aansluiten.
Na de Boni-oorlog en andere oorlogen in de 18e eeuw hadden de koloniale overheid en de verschillende marronvolkeren vredesverdragen gesloten. Die hielden onder meer in dat de marrons verplicht waren om mensen die na die tijd vluchtten te vangen en over te dragen aan de koloniale overheid. Dat betekende dat mensen niet meer vanaf de plantages naar de marrons konden vluchten. Mensen die in de 19e eeuw vluchtten moesten daarom in het tussengebied onderduiken en daar een bestaan opbouwen. Ze hadden vaak kleine tuintjes (kostgronden) en deden aan ruilhandel met mensen op de plantages. Soldaten en plantagehouders maakten jacht op hen, maar soms ook marrons en inheemsen omdat ze een beloning kregen als ze een ontsnapte slaafgemaakte wisten te vangen.
Het bekendste kamp was het Kamp van kapitein Broos, dat in het moerasgebied lag achter plantage Rac à Rac langs de Pauluskreek, dat is tussen de Surinamerivier en de bovenloop van de Commewijnerivier. Van kapitein Broos zijn zelfs foto's bewaard gebleven, hij wist jaren uit handen van de Nederlanders te blijven en sloot bij de afschaffing van de slavernij een akkoord met de overheid dat hij en zijn groep zich als vrije mensen konden vestigen op een lege plantage. Wim Hoogbergen heeft een mooi boek over de 'Brooskampers' geschreven, 'Het kamp van Broos en Kaliko'.
De inwoners van drie 'Weglooperskampen' keerden direct na de afschaffing van de slavernij terug in de koloniale samenleving. Behalve de Brooskampers waren dit onder meer mensen van plantage Rac à Rac, die in 1862 massaal van de plantage waren ontsnapt. Deze mensen werden ingeschreven in het emancipatieregister en kregen een achternaam.
Er waren echter nog meer mensen die zich in het woud schuilhielden in kleinere kampen. Deze mensen keerden soms pas veel later terug in de koloniale samenleving. Ik vermoed dat Present en Charles tot die mensen behoorden, omdat ze geen achternaam hebben gekregen.
Dankjwel, Coen, voor deze achtergrondinformatie!
Wat bijzonder dat er foto's bewaard zijn gebleven van kapitein Broos. Ik was een advertentie tegengekomen uit 1863, waarin een S. del Castilho zijn portretfoto te koop aanbood.