Dit forum is bedoeld voor vragen en opmerkingen die opkomen tijdens het invoeren van de akten van de Surinaamse Burgerlijke Stand. U kunt zelf berichten plaatsen, lezen wat de ervaringen zijn van andere deelnemers, en reageren op berichten. Via de links hierboven kunt u direct doorgaan naar de sectie 'Mededelingen' (van het projectteam), 'Vragen' en 'Tips' over de invoer en 'Opmerkelijk' voor bijzondere vondsten.
Onlangs kreeg ik de overlijdensakte van Adriana Monkie van Cauconas om in te voeren, uit 1847. Hoewel haar achternaam goed te lezen was, keek ik toch ook even in de wijkregisters. Daar stond haar achternaam vanaf 1828 met allerlei verschillende spellingen: Caucanes, Caucanus, Caucanas, Caukona, Cauconas, maar ook als Coconatie, Coconantie en Conconantie. De eerste jaren enkel met de voornaam Monkie, vanaf 1839 met de voornaam Adriana erbij. Met het nodige speurwerk was te herleiden dat dit allemaal om dezelfde persoon ging.
In de volkstelling 1811 stond zij als Monkie van Caucanas, "waschter", samen met haar dochter Magdalena Samu[e]lina Pardo, "leert naaijen". Zij was de eigenaresse van Dofijn en Premiere.
Vanaf 1828 t/m 1834 was Monkie van Co[n]cona[n]tie te vinden aan de Jodenbreestraat D. 13. Via de website Concordans Paramaribo was te achterhalen dat Kwassie Matuwarie de eigenaar was van dit pand. Na zijn overlijden werd het pand in 1835 gekocht en bewoond door Edward Cohen Lobato. Bij het transport van de Jodenbreestraat D. 13 staat "aangekomen hebbende den boedel Kwassie Matowarie".
In de jaren voor zijn overlijden woonde "Kwassie" zelf ook aan de Jodenbreestraat D. 13, in 1833 samen met Monkie van "Coconatie" (53), haar dochter Magdalena Samuelina Pardo (35), diens vermoedelijke [ongehuwde] partner Bernhard Eduard Baumgartner (33), en een Johannes Adria[a]n Roos (17). Hier stond hij als Quasie van Matowarie, 73 jaar oud. In de kolom "beroep" was "Ostagier" ingevuld. Dit bleek "gijzelaar" te betekenen. Bij de aankondiging van de verkoop van de Jodenbreestraat D. 13 in 1835 stond e.e.a. nog specifieker: "... Kwassie Matowarie, ostagier bij de Becoe en Moesinga Negers".
Nico Eigenhuis schreef over Kwassie/Quasi in een artikel Matawai en in "Het wonderlijke lot der ostagiers":
"... Beku en Musinga waren de aanvoerders van de marrongroep Matawai, met wie pas in een laat stadium een vredesakkoord werd afgesloten...."
"... Na het overlijden van Jan Abeni op 75 jarige leeftijd in het jaar 1821 zou zijn houtplantage [Abine's rust] in handen komen van ostagier Quassie/Kwasi Matewarie (van de Matawai). ... De plantage bleef tot 1832 op naam van Quassie Matewarie. ..."
Door de verkoop van de Jodenbreestraat D. 13 aan E.C. Lobato moest Monkie helaas verhuizen. Als Monkie van Caucona komt zij in 1835 voor aan de Keizerstraat 186a, 63 jaar oud, weer met haar dochter Magdalena Samuelina Pardo (38), B.E. Baumgartner (35), kleermaker, en J.A. Roos (19), schrijver. Idem in 1837, als Monkie van Cauconas, en in 1838. In 1837 werd het "gezin" uitgebreid met Jeannette Pieterse, de partner van Johannes Adriaan Roos.
Vanaf 1839 woonde Adriana Monkie van Caucanus [Caucanes, Caucanas] bij Johannes Adriaan Roos en Jeannette Pieterse, op verschillende adressen. In het wijkregister 1846 zijn zij allen te vinden aan de Wagenwegstraat B 175 [D 124]. Hier staat Adriana Monkie van "Cauconas" als 67 jaar, maar bij haar overlijden stond zij als 78 jaar oud. Haar leeftijd wisselde door de jaren net zoals haar achternaam... O.a. 54 jaar in 1834, 63 jaar in 1835, 66 jaar in 1838, 60 jaar in 1839.
Wat betreft haar achternaam, al in 1774 is in Suriname de naam J. Caucanas te vinden. Ook bij "Suriname: Gereformeerden" komt de naam in het Nationaal Archief meerdere keren voor, o.a. bij het huwelijk van Jacques Caucanus in 1775. Frederik Oudschans Dentz schreef in 1911 over J. Caucanas, en dit huwelijk, in zijn "Geschiedkundige aantekeningen over Suriname", i.v.m. de Tourtonnelaan, en de plantage Tourtonne, die bij de bevolking de bijnaam "Kaukanassi" had gekregen. Ook in zijn artikel "De herkomst en de beteekenis van Surinaamsche plantagenamen" schreef Fred. Oudschans Dentz hierover, maar met "Kokonassi" als bijnaam voor plantage Tourtonne. Er was ook een naambord "Caucanasburg" gevonden. Deze naam is in een naamlijst van plantages uit 1784 te vinden.
E.e.a. verklaart wellicht ook waarom Adriana Monkie van Caucanas in de oudere wijkregisters als achternaam Co[n]cona[n]tie had.
You need to be a member of Historische Database van Suriname & de Cariben to add comments!
Replies
Leuk dat je zo veel informatie hebt gevonden. Ostagier betekent inderdaad letterlijk 'gijzelaar' (verwant aan het Engelse woord 'hostage'). Het was een soort gezant namens het marron-volk waar ze bij hoorden, die in Paramaribo ging wonen nadat er een vredesverdrag was gesloten tussen een marronvolk en de koloniale overheid. Omgekeerd stationeerde de koloniale overheid een 'posthouder' bij deze volkeren. Het klinkt verschillend, maar eigenlijk deden de posthouder en de ostagier hetzelfde: bij de tegenpartij als gezant optreden om de belangen van de eigen groep te behartigen. De titel 'ostagier' was geen grapje: ze waren ook een waarborg dat het niet opnieuw tot oorlog zou komen, want in dat geval waren de ostagier en de posthouder als eerste het haasje...
Dankjewel, Coen. Het is en blijft zo bijzonder hoeveel je tegenwoordig online kan vinden en met elkaar verbinden. En door dit project wordt dit alleen maar meer. :)
Bedankt ook voor de verdere uitleg. De term posthouder was ik eerder al eens tegengekomen, maar dat hiertegenover een ostagier stond, dat wist ik niet. Net nog even in de Surinaamsche kranten in Delpher gekeken, en de term "posthouder" komt in de 19e eeuw 171x voor tegen 7x de term ostagier. De 1e vermelding van "ostagier" in Delpher kranten was het overlijden van de "Aucaaner Ostagier" Johannes Jeboa op 25-12-1820, dan 4x een advertentie i.v.m. de verkoop van de Jodenbreestraat D.13 in 1835, en 2x vermelding van de boedel van Lika van den Ostagier Jan Abeni[e] in 1853.
In 1832 was W.G. Hertzberger "posthouder bij de Becoe en Moesinga negers".
M.b.t. Jacques Caucanas, nog dit: Fred. Oudschans Dentz omschreef hem als "een afstammeling van den refugie van dien naam". Bij zijn huwelijk stond dat hij in Ganges was geboren, wat een plaats in Frankrijk bleek te zijn. Hij had ook een relatie met het Amsterdamse handelshuis Louis Bienfait, wat te vinden was in een boek uit 1941 over de geschiedenis van dit bedrijf. [Twee dochters Caucanas keerden terug naar Ganges.] De familie Bienfait waren hugenotenvluchtelingen, en afgaande op wat Oudschans Dentz schreef, blijkbaar de familie Caucanas ook. Er was een J. Caucanas, waarschijnlijk de vader van Jacques, wiens boedel in 1780 in een overzicht stond van de Wees- en Onbeheerde Boedel-Kamer van Rio Demerary.
Onder "Tijdschriften" in Delpher is een uitgebreid document te vinden uit ca. 1916, "Politieke contracten met de boschnegers in Suriname", onderdeel van een uitgave met de titel "Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde van Nederlandsch-Indië". Hierin is echter sprake van een "Vredes Tractaat met de Matuarie of Becoe en Moessinga Boschnegers" - met de voorwaarden - uit 1838, nadat Quassie Matewarie was overleden. [Via de PDF-versie zoekt gemakkelijker.]