Dit forum is bedoeld voor vragen en opmerkingen die opkomen tijdens het invoeren van de akten van de Surinaamse Burgerlijke Stand. U kunt zelf berichten plaatsen, lezen wat de ervaringen zijn van andere deelnemers, en reageren op berichten. Via de links hierboven kunt u direct doorgaan naar de sectie 'Mededelingen' (van het projectteam), 'Vragen' en 'Tips' over de invoer en 'Opmerkelijk' voor bijzondere vondsten.
Ik kreeg drie keer achter elkaar een overlijdensakte onder ogen van een in Frankrijk geboren arbeider. Het waren de eerste Fransen die ik in alle geboorte- en overlijdensregisters ben tegengekomen, en ze zijn ook nog eens allemaal begin april 1908 vlak achter elkaar overleden in het Militair Hospitaal. Dat is wel erg toevallig. Weet iemand of hier een verhaal achter zit? Een ongeval?
You need to be a member of Historische Database van Suriname & de Cariben to add comments!
Replies
En nog een stukje op de site suriname.nu:
De groep Franse gedetineerden die na hun ontsnapping de weg in Suriname wist te vinden was groot. Naast de echte deportées, gedeporteerde strafgevangenen, die in Suriname werd aangeduid als "poite" bestond de groep voor een groot deel uit relegues, die uit Frankrijk waren verbannen om politieke redenen of na kleine vergrijpen.
Van het idee dat aan de andere kant van de Marowijne een veilige haven te vinden was werd in de 18e eeuw ook vanuit Suriname gebruik gemaakt. Voor de Boni-strijders, die waren opgegaan in de groep Aluku, bood een verblijf in Frans-Guyana de mogelijkheid om zich te hergroeperen.
De route vanuit de strafkolonie in Frans-Guyana naar Suriname werd als een van de eerste ondernomen door de (ex-)gevangene Jean-Pierre Ramel (1768-1815) die in 1798 via Paramaribo ontsnapte en daar een boek over schreef. Nadien zou er zo frequent een ontsnappingspoging plaatsvinden dat er onder de gevangenen een route richting Moengo circuleerde. De door hen aangegeven weg vormde de basis voor de Weyne-weg, de latere Oost-Westverbinding.
Een bekende gevangene was Henri Charrière die in diverse dwangarbeiders-kampen gezeten, van Saint-Laurent tot het beruchte Duivelseiland. Hij schreef over deze periode de avonturenroman Papillon, die in 1969 uitkwam en later werd verfilmd. Op Duivelseiland verbleven in totaal slechts 31 gevangenen met als bekendste de (ten onrechte) voor spionage veroordeelde Franse kapitein Alfred Dreyfus.
In Suriname had een groep relegues de belangstelling van Theodoor van Lelyveld. In 1904-1905 schreef hij over de omstandigheden van deze vluchtelingen uit de deportatiekolonie in Frans-Guyana, die hij had ontmoet in Suriname. Eenmaal in Suriname aangekomen werden ze opgepakt en teruggestuurd naar Frans-Guyana. Zijn artikelen leidden tot een politieke discussie in Frankrijk en een Tweede Kamerdebat in Nederland.
Hier te lezen: https://suriname.nu/surinamezoeken/knowledge-base/poite-franse-gede...
In Frans Guyana (buurland van Suriname) zaten er veel Fransen gevangen (Duivelseiland). Het lukte soms een gevangene om te ontsnappen en de rivier De Marowijne over te steken. Men was dan in Suriname en vrij man. De gezondheidstoestand van de ex-gevangenen was (natuurlijk) miserabel.
Uit Wikipedia:
In 1852 werd er als reactie op de economische neergang door Napoleon III een strafkolonie ingesteld. Er kwamen verschillende bagno's (strafkampen) in het gebied, met als hoofdzetel Saint-Laurent-du-Maroni, voor veroordeelde misdadigers uit heel Frankrijk. De veroordeelden moesten er dwangarbeid verrichten. Na het uitzitten van hun straftijd moesten ze in Guyana blijven als kolonisten. Andere veroordeelden werden zonder meer gedeporteerd. De Franse overheid hoopte zo de bevolking in het gebied te doen toenemen. Maar het werd een flop. Vele stierven in het bagno als gevolg van ziekten en slechte behandelingen.
Door de verschrikkelijke omstandigheden van de bagnards begonnen humanitaire organisaties te ijveren voor de sluiting van de strafkolonie. Op aandringen van de Frans-Guyanese volksvertegenwoordiger Gaston Monnerville besliste de linkse Franse Volksfrontregering in 1938 er een einde aan te maken. De deportaties werden toen stopgezet, maar door de Tweede Wereldoorlog duurde het tot 1946 tot de strafkolonie sloot en de laatste ex-gevangenen keerden pas in 1953 terug.
Ik had zojuist een overlijdensakte van een 'fransche gevangene' in 1907, dus nieuwsgierig geworden ben ik gaan lezen. . Ik heb wat 'gebladerd' door Delpher, vond geen speciale gebeurtenissen. Maar het lijkt er op dat er regelmatig mensen vluchtten vanuit Fransch Guyana naar Suriname. Daarbij vond een ik stuk dat beschreef dat franse gevangenen in sommige gevallen naar de strafkolonie (in) Fransch Guyana werden getransporteerd, nadat ze hun gevangenisstraf in Frankrijk hadden voldaan. In Fransch Guyana zouden ze dan behandeld moeten worden als bannelingen (= de straf uitgezeten, ex-misdadiger, maar wel vrij), maar dat ze in feite behandeld werden alsof ze nog in de gevangenis zaten. Dus veel mensen vluchtten, want niets was erger dan blijven. Om te vluchten moesten ze dan de rivier de Marowijne oversteken, wat nogal een hachelijke onderneming was en niet iedereen overleefde. Er staat hier een hele beschrijving van (De Gids. Jaargang 69 (1905)).
Ik weet niet of dit hét antwoord op jouw vraag is Caroline, maar wellicht is het iig een stukje van de puzzel?
groetjes,
Lidwien
begin 1908 staan veel berichten in de krant over Fransche vluchtelingen.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211559:mpeg21:a0009
Ik heb niet kunnen vinden waarom/waarvoor ze vluchtten.
Dat is inderdaad een interessante puzzel. Misschien is er iets te vinden in de kranten rond die periode? Hartelijke groeten uit Suriname, Thunnis